Xüsusilə, rəqəmsal oyunlar oynayan uşaqların ekranın müəyyən edilmiş vaxtını keçdiyini və buna əməl edə bilməyəcəyini müşahidə edirik. Prosesi yaxşı idarə etməmək uşaqlarda ekran asılılığına səbəb ola bilər. Bu vəziyyət uşaqların dil, koqnitiv, sosial-emosional və fiziki inkişaf sahələrində durğunluq və geriləmə kimi bir çox problemlərə səbəb ola bilər, onların həyat bacarıqlarında zəiflik yaşamasına səbəb ola bilər.
Demokrat.az "Azyaşlılar üçün elektron oyunun zərəri" mövzusunu araşdırıb.
Xarici ekspertlərin fikrincə, uşaqlar üçün təhsildən başqa, əyləncə məqsədilə gündə 2 saat ekran istifadəsi yüngül istifadədir; 2-8 saat arasında riskli istifadə; 8 saat istifadə orta dərəcədə asılılıq yaradır; 14 saat və ya daha çox istifadə ciddi asılılıq hesab olunur. Ancaq burada təkcə kompüterlər və smartfonlar deyil, uşaqların məruz qaldıqları və ya istifadə etdikləri bütün ekranlar və alətlər nəzərə alınmalıdır. Vaxt məhdudiyyətlərinə əlavə olaraq, uşağın smartfon və televizor kimi cihazların şəxsi sahibi olmaması vacibdir. Çünki uşağın özünə məxsus cihazla münasibəti müəyyən icazələr çərçivəsində böyüklərdən götürülmüş cihazla münasibətdən xeyli fərqlidir. Uşağın nöqteyi-nəzəri özünə məxsus cihazla dəyişir və bir çox məqamlarda sağlam həddən kənara çıxma ehtimalı, xüsusilə istifadə müddəti əhəmiyyətli dərəcədə artır.
Rəqəmsal mediada müxtəlif oyunlar var. Strategiya ehtiva edən və problemin həllini asanlaşdıran oyunlar da var. Valideynlər övladları üçün hansı oyunlara üstünlük verməlidirlər? Valideynlər ilk növbədə övladının hansı oyunları sevdiyini, hansı sahədə istedadlı və ya çatışmazlıq olduğunu yaxşı bilməlidir. Belə ki, o, uşağını maraqlarına uyğun dizayn, texnologiya, incəsənət, tapmacalar, məntiq, strategiya, idman, təbiət kimi müxtəlif sahələrdə əyləncəli və öyrədici oyunlara yönləndirə və inkişafına dəstək ola bilər. Bu cür oyunların onlayn olmaması, digər oyunçularla qarşılıqlı əlaqədə olmaması, reklam və ya məhsul satışının olmaması və başqa sayta yönləndirilməməsi vacibdir. Valideynlər, istər oyunda, istərsə də məzmunda yaradıcılıq, kəşfiyyat və ünsiyyət üçün ekrandan düzgün istifadə etməklə uşağın inkişafına dəstək ola bilər. Uşaqla birlikdə zövq alacağı keyfiyyətli fəaliyyətlər planlaşdırmaqla ekran vaxtını məhdudlaşdıra bilər.
Mehriban Mirzəzadə
Demokrat.az
Demokrat.az "Azyaşlılar üçün elektron oyunun zərəri" mövzusunu araşdırıb.
Xarici ekspertlərin fikrincə, uşaqlar üçün təhsildən başqa, əyləncə məqsədilə gündə 2 saat ekran istifadəsi yüngül istifadədir; 2-8 saat arasında riskli istifadə; 8 saat istifadə orta dərəcədə asılılıq yaradır; 14 saat və ya daha çox istifadə ciddi asılılıq hesab olunur. Ancaq burada təkcə kompüterlər və smartfonlar deyil, uşaqların məruz qaldıqları və ya istifadə etdikləri bütün ekranlar və alətlər nəzərə alınmalıdır. Vaxt məhdudiyyətlərinə əlavə olaraq, uşağın smartfon və televizor kimi cihazların şəxsi sahibi olmaması vacibdir. Çünki uşağın özünə məxsus cihazla münasibəti müəyyən icazələr çərçivəsində böyüklərdən götürülmüş cihazla münasibətdən xeyli fərqlidir. Uşağın nöqteyi-nəzəri özünə məxsus cihazla dəyişir və bir çox məqamlarda sağlam həddən kənara çıxma ehtimalı, xüsusilə istifadə müddəti əhəmiyyətli dərəcədə artır.
Rəqəmsal mediada müxtəlif oyunlar var. Strategiya ehtiva edən və problemin həllini asanlaşdıran oyunlar da var. Valideynlər övladları üçün hansı oyunlara üstünlük verməlidirlər? Valideynlər ilk növbədə övladının hansı oyunları sevdiyini, hansı sahədə istedadlı və ya çatışmazlıq olduğunu yaxşı bilməlidir. Belə ki, o, uşağını maraqlarına uyğun dizayn, texnologiya, incəsənət, tapmacalar, məntiq, strategiya, idman, təbiət kimi müxtəlif sahələrdə əyləncəli və öyrədici oyunlara yönləndirə və inkişafına dəstək ola bilər. Bu cür oyunların onlayn olmaması, digər oyunçularla qarşılıqlı əlaqədə olmaması, reklam və ya məhsul satışının olmaması və başqa sayta yönləndirilməməsi vacibdir. Valideynlər, istər oyunda, istərsə də məzmunda yaradıcılıq, kəşfiyyat və ünsiyyət üçün ekrandan düzgün istifadə etməklə uşağın inkişafına dəstək ola bilər. Uşaqla birlikdə zövq alacağı keyfiyyətli fəaliyyətlər planlaşdırmaqla ekran vaxtını məhdudlaşdıra bilər.
Mehriban Mirzəzadə
Demokrat.az
