Son illərdə göz sağlamlığımızı təhdid edən amillər sürətlə artmaqdadır. Fasiləsiz uzun müddət kompüter və telefon ekranlarına baxmaq, günəşin zərərli şüalarına məruz qalmaq, qeyri-sağlam qidalanma və gecə gec yatmaq bizim ən mühüm hiss orqanlarından biri olan gözlərimizə pis təsir edir. Bəzi qidaların gözləri gücləndirməsində önə çıxdığını ifadə edən Prof. Dr. Ayşe Öner sağlam gözlər üçün süfrəmizə daxil etməli olduğumuz 7 təsirli qidalardan danışıb.
Demokrat.az həmin qidaları təqdim edir:
1. Sitrus meyvələri
Göz sağlamlığı üçün meyvə istehlakı tərəvəz istehlakı qədər əhəmiyyətlidir. Bu nöqtədə ən yaxşı seçim, şübhəsiz ki, sitrus meyvələridir. Naringi, portağal, limon və qreypfrut kimi sitrus meyvələri tərkibindəki yüksək miqdarda C vitamini sayəsində göz sağlamlığı üçün faydalıdır və tor qişa problemlərinin qarşısını alır. Mümkünsə, gündə ən az 5 porsiya tərəvəz və ya meyvə istehlak edilməlidir. Zəngin C vitamini qaynağı olan tərəvəz və meyvələr başda olmaqla sitrus meyvələrini səhər yeməyi daxil olmaqla hər yeməkdə istehlak etməyə diqqət etmək lazımdır. Gündəlik tərəvəz və meyvələrin ən azı iki hissəsi yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər və ya portağal, limon və ya pomidor kimi sitrus meyvələri olmalıdır.
2. Kök
Kök əsrlərdir gözlərə faydalı olduğu bilinən qidalardan biridir. Bol A vitamini ehtiva edən, B, C, D və E vitaminləri ilə zəngin olan yerkökü, tərkibindəki karoten, şəkər və fosforla da göz sağlamlığına qatqı təmin edir. Gözlərimizi qorumaq və gücləndirmək üçün gündə bir və ya iki orta boy kök yemək kifayətdir.
3. Balıq məhsulları
Digər heyvan mənşəli qidalardan fərqli olaraq, balıq doymuş yağ əvəzinə doymamış yağ turşuları adlanan “Omeqa3” yağ turşularını ehtiva edir. “Omeqa3” bədən tərəfindən istehsal olunmayan və daha çox balıqda olan son dərəcə faydalı bir yağdır . Prof. Dr. Ayşe Öner, “Balıqda olan omeqa-3 və digər antioksidant maddələr göz qişasının sağlamlığı üçün vacibdir və eyni zamanda bizi göz quruluğundan qoruyur.
Bəzi tədqiqatlar göstərir ki, həftədə iki dəfə balıq yeyən insanlarda makula degenerasiyası və quru gözlər daha az baş verir. Balıq yağda həll olunan vitamin və minerallarla da zəngindir. Balıqda bol miqdarda A, B qrupu vitaminləri (B1, B2, B6, B12), D, K vitaminləri və yod var. Hər növ balıq göz sağlamlığı üçün faydalı hesab edilsə də, yağlı balıqlar sinfinə aid olan tuna, qızılbalıq, hamsi, ətirşah, sardina, alabalıq və skumbriyaya daha çox üstünlük verilməlidir.
4. Qırmızı ət
Göz sağlamlığı üçün ət istehlakına laqeyd yanaşmaq olmaz. Zülal, dəmir və sinklə zəngin olan qırmızı ət də B qrupu vitaminlərinin mühüm mənbəyidir. Qırmızı ətdə olan, qan azlığının qarşısını alan və tərkibindəki dəmirlə qan istehsalını dəstəkləyən B12 vitamini sinir sistemində də mühüm rol oynayır. Qırmızı ət istehlakı bədənin sink ehtiyacını böyük ölçüdə ödədiyi üçün onun göz sağlamlığı üçün faydaları qaçılmazdır. Qırmızı ət həftədə 2-3 dəfə istehlak edilməlidir. Gündəlik ət istehlakının ideal miqdarı 70-100 qramdır.
5. Yaşıl tərəvəzlər
Bütün yaşıl tərəvəzlər göz sağlamlığı üçün yaxşıdır. İspanaq, kahı, kələm, brokoli və Brüssel kələmi kimi tərəvəzlər tor qişa üçün xüsusilə faydalıdır, çünki onların tərkibində beta karoten, lutein və zeaksantin var. Tərkibindəki yüksək C və E vitamini ilə də göz sağlamlığına böyük töhfə verirlər.
6. Qoz-fındıq
Tərkibində antioksidanlar olduğu üçün qoz-fındıq göz sağlamlığı üçün son dərəcə faydalıdır. Onlar həmçinin yüksək “Omeqa-3” tərkibinə malikdirlər. Püstə, badam, fındıq, qoz, anakardiya və günəbaxan tumlarında yüksək miqdarda lutein var. İdeal olaraq, Qoz-fındıqları bütöv qovurmadan çiy istehlak etməkdir. Makulyar degenerasiya başlanğıcı olan insanlara gündə bir ovuc qoz-fındıq yemək tövsiyə olunur.
7. Yumurta
“Yumurta güclü bir protein, vitamin və antioksidant qaynağıdır. Həm də C və E vitaminləri ilə zəngin qidalardan biridir. Tərkibindəki əhəmiyyətli miqdarda sink sayəsində gözlərimiz üçün bir xəzinə rolunu oynayır və göz xəstəlikləri riskini azaldır. Tərkibindəki lutein və zeaksantin də makula degenerasiyasına qarşı qoruyur. Gündə bir yumurta yemək göz sağlamlığını dəstəkləyir.
Mehriban Mirzəzadə
Demokrat.az
Demokrat.az həmin qidaları təqdim edir:
1. Sitrus meyvələri
Göz sağlamlığı üçün meyvə istehlakı tərəvəz istehlakı qədər əhəmiyyətlidir. Bu nöqtədə ən yaxşı seçim, şübhəsiz ki, sitrus meyvələridir. Naringi, portağal, limon və qreypfrut kimi sitrus meyvələri tərkibindəki yüksək miqdarda C vitamini sayəsində göz sağlamlığı üçün faydalıdır və tor qişa problemlərinin qarşısını alır. Mümkünsə, gündə ən az 5 porsiya tərəvəz və ya meyvə istehlak edilməlidir. Zəngin C vitamini qaynağı olan tərəvəz və meyvələr başda olmaqla sitrus meyvələrini səhər yeməyi daxil olmaqla hər yeməkdə istehlak etməyə diqqət etmək lazımdır. Gündəlik tərəvəz və meyvələrin ən azı iki hissəsi yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər və ya portağal, limon və ya pomidor kimi sitrus meyvələri olmalıdır.
2. Kök
Kök əsrlərdir gözlərə faydalı olduğu bilinən qidalardan biridir. Bol A vitamini ehtiva edən, B, C, D və E vitaminləri ilə zəngin olan yerkökü, tərkibindəki karoten, şəkər və fosforla da göz sağlamlığına qatqı təmin edir. Gözlərimizi qorumaq və gücləndirmək üçün gündə bir və ya iki orta boy kök yemək kifayətdir.
3. Balıq məhsulları
Digər heyvan mənşəli qidalardan fərqli olaraq, balıq doymuş yağ əvəzinə doymamış yağ turşuları adlanan “Omeqa3” yağ turşularını ehtiva edir. “Omeqa3” bədən tərəfindən istehsal olunmayan və daha çox balıqda olan son dərəcə faydalı bir yağdır . Prof. Dr. Ayşe Öner, “Balıqda olan omeqa-3 və digər antioksidant maddələr göz qişasının sağlamlığı üçün vacibdir və eyni zamanda bizi göz quruluğundan qoruyur.
Bəzi tədqiqatlar göstərir ki, həftədə iki dəfə balıq yeyən insanlarda makula degenerasiyası və quru gözlər daha az baş verir. Balıq yağda həll olunan vitamin və minerallarla da zəngindir. Balıqda bol miqdarda A, B qrupu vitaminləri (B1, B2, B6, B12), D, K vitaminləri və yod var. Hər növ balıq göz sağlamlığı üçün faydalı hesab edilsə də, yağlı balıqlar sinfinə aid olan tuna, qızılbalıq, hamsi, ətirşah, sardina, alabalıq və skumbriyaya daha çox üstünlük verilməlidir.
4. Qırmızı ət
Göz sağlamlığı üçün ət istehlakına laqeyd yanaşmaq olmaz. Zülal, dəmir və sinklə zəngin olan qırmızı ət də B qrupu vitaminlərinin mühüm mənbəyidir. Qırmızı ətdə olan, qan azlığının qarşısını alan və tərkibindəki dəmirlə qan istehsalını dəstəkləyən B12 vitamini sinir sistemində də mühüm rol oynayır. Qırmızı ət istehlakı bədənin sink ehtiyacını böyük ölçüdə ödədiyi üçün onun göz sağlamlığı üçün faydaları qaçılmazdır. Qırmızı ət həftədə 2-3 dəfə istehlak edilməlidir. Gündəlik ət istehlakının ideal miqdarı 70-100 qramdır.
5. Yaşıl tərəvəzlər
Bütün yaşıl tərəvəzlər göz sağlamlığı üçün yaxşıdır. İspanaq, kahı, kələm, brokoli və Brüssel kələmi kimi tərəvəzlər tor qişa üçün xüsusilə faydalıdır, çünki onların tərkibində beta karoten, lutein və zeaksantin var. Tərkibindəki yüksək C və E vitamini ilə də göz sağlamlığına böyük töhfə verirlər.
6. Qoz-fındıq
Tərkibində antioksidanlar olduğu üçün qoz-fındıq göz sağlamlığı üçün son dərəcə faydalıdır. Onlar həmçinin yüksək “Omeqa-3” tərkibinə malikdirlər. Püstə, badam, fındıq, qoz, anakardiya və günəbaxan tumlarında yüksək miqdarda lutein var. İdeal olaraq, Qoz-fındıqları bütöv qovurmadan çiy istehlak etməkdir. Makulyar degenerasiya başlanğıcı olan insanlara gündə bir ovuc qoz-fındıq yemək tövsiyə olunur.
7. Yumurta
“Yumurta güclü bir protein, vitamin və antioksidant qaynağıdır. Həm də C və E vitaminləri ilə zəngin qidalardan biridir. Tərkibindəki əhəmiyyətli miqdarda sink sayəsində gözlərimiz üçün bir xəzinə rolunu oynayır və göz xəstəlikləri riskini azaldır. Tərkibindəki lutein və zeaksantin də makula degenerasiyasına qarşı qoruyur. Gündə bir yumurta yemək göz sağlamlığını dəstəkləyir.
Mehriban Mirzəzadə
Demokrat.az
