"Həcc İslamın beş əsas sütunundan biridir. Bu, sadəcə bir səfər və ya dini mərasim deyil, insanın ruhunu təmizləmək, nəfsini tərbiyə etmək və Yaradan qarşısında bərabərliyi dərk etmək yoludur. Minlərlə kilometr uzaqdan gələn milyonlarla insanın bir geyimdə, bir niyyətlə bir araya gəlməsi, dünyanın heç bir yerində təkrarlana bilməyən mənəvi bir hadisədir. Ona görə də Həcc ziyarətinin mahiyyətini qiymətlərlə, maddi çərçivələrlə məhdudlaşdırmaq doğru olmaz".
Bu sözləri Demokrat.az-a açıqlamasında ilahiyyatçı Əkrəm Həsənov deyib.
"Bu gün Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi 2026-cı il Həcc mövsümü üçün bir nəfərlik ziyarət paketinin başlanğıc qiymətini 6100 ABŞ dolları (təxminən 10 370 manat) olaraq müəyyən edib. Ötən il bu rəqəm 5950 dollar idi. Görünən odur ki, təxminən 150 dollarlıq artım baş verib. İlk baxışda bu artım bəziləri üçün narahatlıq doğura bilər, çünki Həcc hər bir müsəlmanın arzusudur və bir çox insan illərlə qənaət edərək bu ibadəti yerinə yetirmək istəyir".
O bildirib ki, məsələni yalnız qiymət artımı kimi yox, daha dərin və obyektiv tərəfləri ilə dəyərləndirmək lazımdır:
"Həcc kimi beynəlxalq miqyasda təşkil olunan bir ibadətin dəyəri bir çox amillərdən asılıdır. Bu, sırf QMİ-nin müəyyən etdiyi rəqəm deyil. Səudiyyə Ərəbistanı hökumətinin müəyyən etdiyi xidmət haqları, otel qiymətləri, nəqliyyat və təhlükəsizlik təminatı, səhiyyə xidmətləri və logistika xərcləri hər il dəyişir. Həmçinin, beynəlxalq uçuş qiymətləri, hava limanı rüsumları, yanacaq dəyəri və sığorta haqları da artımda rol oynayır. Bütün bunlar ziyarət paketinin ümumi məbləğinə təsir göstərir.
Bu məsələdə əsas məsuliyyət, Həcc ziyarətini təşkil edən qurumların şəffaf və ədalətli şəkildə fəaliyyət göstərməsidir. İnsanlar bilməlidirlər ki, ödəniş etdikləri məbləğ hara xərclənir, hansı xidmətləri əhatə edir və ziyarətçilərə hansı şərait yaradılır. Əgər bu şəffaflıq təmin olunarsa, ictimai etimad da möhkəmlənər və qiymət artımı narazılıq doğurmaz".
İlahiyyatçı deyib ki, Həcc ibadəti heç vaxt mənfəət məqsədi ilə ticarətə çevrilməməlidir:
"Bu səfərin ruhunda səmimiyyət, ixlas və Allaha yönəli sevgi dayanır. Ona görə də Həccdən maddi qazanc mənbəyi kimi istifadə etmək mənəvi baxımdan yolverilməzdir. Əgər qiymət artımı zəruri təşkilati və iqtisadi səbəblərlə bağlıdırsa, bu anlaşılandır. Lakin süni şəkildə artırılmış xərclər, vasitəçi şirkətlərin əlavə qazanc məqsədilə daxil olması kimi hallar varsa, bu, artıq ibadətin mahiyyətinə kölgə salır.
Cəmiyyətin bu məsələyə həssas yanaşması da tamamilə haqlıdır. Çünki Həcc, hər bir möminin arzusudur və bu arzunun reallaşması yalnız varlıların imtiyazı olmamalıdır. Maddi imkanı zəif olan insanlar da ömürlərində bir dəfə bu səfərə çıxmaq fürsətini əldə etməlidirlər. Bunun üçün müəyyən sosial mexanizmlərin yaradılması vacibdir. Məsələn, illərlə növbə gözləyən zəif imkanlı ailələr üçün dövlət və ya dini qurumlar tərəfindən subsidiyalar, mərhələli ödəniş imkanları və ya xüsusi fondlar vasitəsilə dəstək proqramları hazırlana bilər".
Onun sözlərinə görə, Həcc ziyarəti həm də cəmiyyətin mənəvi səviyyəsini ölçən bir göstəricidir:
"Kimlər bu ibadətə necə yanaşır, kimlər onu necə təşkil edir — bütün bunlar dindarlığın, ədalətin və məsuliyyətin aynasıdır. Buna görə də bu məsələni sadəcə “qiymət qalxdı, düşdü” müstəvisində deyil, həm də dini, sosial və mənəvi dəyərlər prizmasından dəyərləndirmək lazımdır.Bilmək lazımdır ki, Həcc ibadətinin məqsədi Allahın rizasını qazanmaq, dünya sevgisindən uzaqlaşıb təvazökarlığa, səbirə və itaətə yönəlməkdir. Qiymət artımı reallığın bir parçasıdır, amma bu reallığın içində ədalət, şəffaflıq və vicdan prinsipləri qorunarsa, heç bir narazılıq qalmaz. Əsas odur ki, bu müqəddəs səfərin mənəvi dəyəri heç vaxt maddi hesablamaların kölgəsində qalmasın".
Qeyd edək ki, QMİ 2026-cı il Həcc mövsümündə bir nəfər üçün ziyarət paketinin başlanğıc qiymətini 6100 ABŞ dolları (10 370 manat) müəyyən edib.
Əfsanə Kamal
Demokrat.az
Bu sözləri Demokrat.az-a açıqlamasında ilahiyyatçı Əkrəm Həsənov deyib.
"Bu gün Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi 2026-cı il Həcc mövsümü üçün bir nəfərlik ziyarət paketinin başlanğıc qiymətini 6100 ABŞ dolları (təxminən 10 370 manat) olaraq müəyyən edib. Ötən il bu rəqəm 5950 dollar idi. Görünən odur ki, təxminən 150 dollarlıq artım baş verib. İlk baxışda bu artım bəziləri üçün narahatlıq doğura bilər, çünki Həcc hər bir müsəlmanın arzusudur və bir çox insan illərlə qənaət edərək bu ibadəti yerinə yetirmək istəyir".
O bildirib ki, məsələni yalnız qiymət artımı kimi yox, daha dərin və obyektiv tərəfləri ilə dəyərləndirmək lazımdır:
"Həcc kimi beynəlxalq miqyasda təşkil olunan bir ibadətin dəyəri bir çox amillərdən asılıdır. Bu, sırf QMİ-nin müəyyən etdiyi rəqəm deyil. Səudiyyə Ərəbistanı hökumətinin müəyyən etdiyi xidmət haqları, otel qiymətləri, nəqliyyat və təhlükəsizlik təminatı, səhiyyə xidmətləri və logistika xərcləri hər il dəyişir. Həmçinin, beynəlxalq uçuş qiymətləri, hava limanı rüsumları, yanacaq dəyəri və sığorta haqları da artımda rol oynayır. Bütün bunlar ziyarət paketinin ümumi məbləğinə təsir göstərir.
Bu məsələdə əsas məsuliyyət, Həcc ziyarətini təşkil edən qurumların şəffaf və ədalətli şəkildə fəaliyyət göstərməsidir. İnsanlar bilməlidirlər ki, ödəniş etdikləri məbləğ hara xərclənir, hansı xidmətləri əhatə edir və ziyarətçilərə hansı şərait yaradılır. Əgər bu şəffaflıq təmin olunarsa, ictimai etimad da möhkəmlənər və qiymət artımı narazılıq doğurmaz".
İlahiyyatçı deyib ki, Həcc ibadəti heç vaxt mənfəət məqsədi ilə ticarətə çevrilməməlidir:
"Bu səfərin ruhunda səmimiyyət, ixlas və Allaha yönəli sevgi dayanır. Ona görə də Həccdən maddi qazanc mənbəyi kimi istifadə etmək mənəvi baxımdan yolverilməzdir. Əgər qiymət artımı zəruri təşkilati və iqtisadi səbəblərlə bağlıdırsa, bu anlaşılandır. Lakin süni şəkildə artırılmış xərclər, vasitəçi şirkətlərin əlavə qazanc məqsədilə daxil olması kimi hallar varsa, bu, artıq ibadətin mahiyyətinə kölgə salır.
Cəmiyyətin bu məsələyə həssas yanaşması da tamamilə haqlıdır. Çünki Həcc, hər bir möminin arzusudur və bu arzunun reallaşması yalnız varlıların imtiyazı olmamalıdır. Maddi imkanı zəif olan insanlar da ömürlərində bir dəfə bu səfərə çıxmaq fürsətini əldə etməlidirlər. Bunun üçün müəyyən sosial mexanizmlərin yaradılması vacibdir. Məsələn, illərlə növbə gözləyən zəif imkanlı ailələr üçün dövlət və ya dini qurumlar tərəfindən subsidiyalar, mərhələli ödəniş imkanları və ya xüsusi fondlar vasitəsilə dəstək proqramları hazırlana bilər".
Onun sözlərinə görə, Həcc ziyarəti həm də cəmiyyətin mənəvi səviyyəsini ölçən bir göstəricidir:
"Kimlər bu ibadətə necə yanaşır, kimlər onu necə təşkil edir — bütün bunlar dindarlığın, ədalətin və məsuliyyətin aynasıdır. Buna görə də bu məsələni sadəcə “qiymət qalxdı, düşdü” müstəvisində deyil, həm də dini, sosial və mənəvi dəyərlər prizmasından dəyərləndirmək lazımdır.Bilmək lazımdır ki, Həcc ibadətinin məqsədi Allahın rizasını qazanmaq, dünya sevgisindən uzaqlaşıb təvazökarlığa, səbirə və itaətə yönəlməkdir. Qiymət artımı reallığın bir parçasıdır, amma bu reallığın içində ədalət, şəffaflıq və vicdan prinsipləri qorunarsa, heç bir narazılıq qalmaz. Əsas odur ki, bu müqəddəs səfərin mənəvi dəyəri heç vaxt maddi hesablamaların kölgəsində qalmasın".
Qeyd edək ki, QMİ 2026-cı il Həcc mövsümündə bir nəfər üçün ziyarət paketinin başlanğıc qiymətini 6100 ABŞ dolları (10 370 manat) müəyyən edib.
Əfsanə Kamal
Demokrat.az
