Amerikalı psixoloq Mark Trevers cütlüklərdə emosional tükənməyə səbəb olan əsas amilləri açıqlayıb.
Demokrat.az xəbər verir ki, o, bu barədə "Forbes" üçün yazdığı məqaləsində qeyd edib.
"Münasibətdə olmaq – diqqət mərkəzini yalnız özünüzdən çıxarıb, başqa bir insanla birgə həyata yönəltmək deməkdir. Partnyora qayğı göstərmək üçün özünüzə ayırmalı olduğunuz vaxtdan imtina edirsiniz, bəzən şəxsi imkanlardan belə əl çəkirsiniz. Partnyor da yəqin ki, müəyyən fədakarlıqlar edib, lakin bu, say hesabı məsələsi deyil. Münasibətlər "xidmət mübadiləsi" üzərində qurulmamalıdır. Hər iki tərəf bu birliyi davam etdirmək üçün şüurlu və könüllü şəkildə səylər göstərməlidir", deyə psixoloq bildirib.
Trevers "Journal of Social and Personal Relationships" jurnalında dərc olunan bir araşdırmaya istinad edərək bildirir ki, münasibətlərdə həddindən artıq fədakarlıq hissi psixoloji stress və emosional tükənmə ilə birbaşa əlaqəlidir. Onun sözlərinə görə, bəzi insanlar bu tükənməni digərlərinə nisbətən daha güclü şəkildə yaşayır və bunun iki əsas səbəbi var:
Emosional tarazlıq: Münasibətlərdə mənalı yaxınlıq qurmaq üçün yalnız öz maraqlarınızı deyil, qarşı tərəfin hisslərini də nəzərə almaq vacibdir. Bəzən haqlı olsanız belə, güzəştə getmək lazımdır. Özünüzdən başqa birini də düşünməyi öyrəndikdə, münasibətlər qarşılıqlı olur. Araşdırmalar göstərir ki, münasibətlərdə ədalət hissinin aşağı olması fədakarlığın daha ağır və mənfi qəbul olunmasına səbəb olur – bu isə tükənməyə yol açır. Əgər partnyorlar arasında prioritet və maraqlar fərqli olarsa, tükənmə daha sürətli baş verə bilər.
Tanınma və təşəkkür: Karyeranızdan ailə naminə keçmək və ya sevdiyinizə nahara kiçik bir qeyd əlavə etmək – fərq etməz, bunların hər biri “təşəkkür”ə layiqdir. Alimlərin fikrincə, insan özünü dəyərləndirilmiş hiss etdikdə etdiyi fədakarlıqları ağrılı deyil, münasibətlərin inkişafına töhfə kimi qəbul edir. "Psychological Science" jurnalında 2022-ci ildə aparılan başqa bir tədqiqat göstərir ki, tanınma hissi, bərabər olmayan töhfələrin yaratdığı mənfi nəticələri azaldır.
Jalə
Demokrat.az
Demokrat.az xəbər verir ki, o, bu barədə "Forbes" üçün yazdığı məqaləsində qeyd edib.
"Münasibətdə olmaq – diqqət mərkəzini yalnız özünüzdən çıxarıb, başqa bir insanla birgə həyata yönəltmək deməkdir. Partnyora qayğı göstərmək üçün özünüzə ayırmalı olduğunuz vaxtdan imtina edirsiniz, bəzən şəxsi imkanlardan belə əl çəkirsiniz. Partnyor da yəqin ki, müəyyən fədakarlıqlar edib, lakin bu, say hesabı məsələsi deyil. Münasibətlər "xidmət mübadiləsi" üzərində qurulmamalıdır. Hər iki tərəf bu birliyi davam etdirmək üçün şüurlu və könüllü şəkildə səylər göstərməlidir", deyə psixoloq bildirib.
Trevers "Journal of Social and Personal Relationships" jurnalında dərc olunan bir araşdırmaya istinad edərək bildirir ki, münasibətlərdə həddindən artıq fədakarlıq hissi psixoloji stress və emosional tükənmə ilə birbaşa əlaqəlidir. Onun sözlərinə görə, bəzi insanlar bu tükənməni digərlərinə nisbətən daha güclü şəkildə yaşayır və bunun iki əsas səbəbi var:
Emosional tarazlıq: Münasibətlərdə mənalı yaxınlıq qurmaq üçün yalnız öz maraqlarınızı deyil, qarşı tərəfin hisslərini də nəzərə almaq vacibdir. Bəzən haqlı olsanız belə, güzəştə getmək lazımdır. Özünüzdən başqa birini də düşünməyi öyrəndikdə, münasibətlər qarşılıqlı olur. Araşdırmalar göstərir ki, münasibətlərdə ədalət hissinin aşağı olması fədakarlığın daha ağır və mənfi qəbul olunmasına səbəb olur – bu isə tükənməyə yol açır. Əgər partnyorlar arasında prioritet və maraqlar fərqli olarsa, tükənmə daha sürətli baş verə bilər.
Tanınma və təşəkkür: Karyeranızdan ailə naminə keçmək və ya sevdiyinizə nahara kiçik bir qeyd əlavə etmək – fərq etməz, bunların hər biri “təşəkkür”ə layiqdir. Alimlərin fikrincə, insan özünü dəyərləndirilmiş hiss etdikdə etdiyi fədakarlıqları ağrılı deyil, münasibətlərin inkişafına töhfə kimi qəbul edir. "Psychological Science" jurnalında 2022-ci ildə aparılan başqa bir tədqiqat göstərir ki, tanınma hissi, bərabər olmayan töhfələrin yaratdığı mənfi nəticələri azaldır.
Jalə
Demokrat.az
