"Nuhun gəmisi"nin yeri bəlli oldu — 3 min illik xəritənin sirri açıldı

DÜNYA 30 oktyabr 2024, 13:40
Britaniya Muzeyində aparılan araşdırmalar təxminən 3 min il əvvələ aid Babil xəritəsində "Nuhun gəmisi" ilə bağlı maraqlı detallar aşkar edib. 

Demokrat.az
xəbər verir ki, "İmaqo Mundi" adlı lövhə qədim mifologiyanın və tarixi hadisələrin necə dəyişdirildiyini göstərir. 

Alimlər gəminin ölçülərinin və yerinin Ağrı dağı ilə üst-üstə düşdüyünü iddia etsələr də, bu, Nuhun hekayəsinin müxtəlif mədəniyyətlərdə necə yozulduğu ilə bağlı yeni müzakirələrə səbəb olub. Qədim mətnlərin və arxeoloji tapıntıların öyrənilməsi tarixi hadisələri və mifoloji povestləri dərindən dərk etməyə imkan verir.

Xüsusilə Mesopotamiya bölgəsində aparılan araşdırmalar "Nuhun gəmisi" kimi universal hekayələrin müxtəlif mədəniyyətlərdə necə yenidən formalaşdırıldığını ortaya qoyur. Bu kontekstdə qədim Babil lövhələri kimi artefaktlar təkcə tarixi məlumat verməklə kifayətlənmir, həm də bu cür hekayələrin bəşər tarixində necə kökləndiyini və zamanla necə inkişaf etdiyini göstərir.

Bununla bağlı Londondakı Britaniya Muzeyində aparılan araşdırmalar qədim Babil xəritəsində "Nuhun gəmisi"nin izlərini taparaq maraqlı nəticələr əldə edib.

Təxminən 3 min il əvvələ aid gil lövhə üzərində dünyanın ən qədim xəritəsini deşifrə edən elm adamları bu xəritədə "Nuhun gəmisi"nin də olduğunu ortaya qoyublar. Bu lövhə Babil dövrünə aid "İmaqo Mundi" kimi tanınan artefaktdır və dünyanın yaradılmasını təsvir edən və paz şəkilli simvollardan istifadə edən dairəvi diaqramdan ibarətdir.

Britaniya Muzeyinin tədqiqatçıları keçən ay lövhənin qədim Bibliya istinadı haqqında kəşf etdikləri məlumatları ictimaiyyətə açıqlayıblar. Lövhənin arxa hissəsində səyahətçinin səyahəti zamanı nə ilə qarşılaşacağını təsvir edən təlimatlar var.

Bu təlimatların birində deyilir ki, parsiktu qədər qalın bir şey görmək üçün yeddi liqa yol getmək lazımdır. "Parsiktu" termini Böyük Daşqından sağ çıxmaq üçün lazım olan qayığın ölçüsünü təsvir etmək üçün digər qədim Babil lövhələrində də istifadə edilib.

"İmaqo Mundi" 1882-ci ildə müasir İraqda kəşf edildiyi gündən tədqiqatçıları heyran etməyə davam edir. Mixi yazı ilə yazılmış bu qədim mətn, yalnız babillilər tərəfindən istifadə edilib və o dövrdə məlum olan bütün dünyanı əhatə edən bir xəritədir, həm də astronomik hadisələr və gələcək haqqında peyğəmbərliklər təqdim edir.

Xəritənin aşağı orta hissəsində dünyanı əhatə etdiyi güman edilən "Acı çayı" təmsil edən dairə ilə əhatə olunmuş Mesopotamiya var. Lövhə zamanla zədələnsə də, tədqiqatçılar planşetin arxasındakı təsvirlərə uyğun gələn dağları simvolizə edən səkkiz üçbucağın olduğunu müəyyən ediblər.

Britaniya Muzeyinin kuratoru Dr. İrvinq Finkel "YouTube" videosunda bildirib: "Məsələn, dördüncü nömrə deyir ki, dördüncü liqaya qədər yeddi liqa səyahət etməlisən. Səyyahın sonda nəhəng gəmi ilə necə qarşılaşacağı da ətraflı izah edilir".

Finkel qeyd edib ki, bu "parsiktu" ölçülməsi assuroloq üçün maraqlıdır, çünki mixi lövhələrdə belə məlumatlar yalnız bir dəfə tapılıb: "Bu, nəzəri cəhətdən Nuhun Babil versiyasına uyğun olaraq tikilmiş gəminin təsviridir".

Hekayənin Babil versiyasında deyilir ki, Tanrı Ea (Enki) bütün bəşəriyyəti məhv edən daşqın göndərib və Utnapiştim və ailəsi Allahın əmri ilə gəmi düzəldib, onu heyvanlarla doldurublar: Bu hekayədə təfərrüatlar var. Allah deyir: "Sən bunu etməlisən". Babil Nuh deyir: "Mən bunu etdim!".

Gilqameş Daşqını hekayəsi təxminən 3 min il əvvələ aid gil lövhələrdə var və İncildəki daşqın təxminən 5 min il əvvələ aiddir. Dr. Finkel izah edir ki, Urartu marşrutu ilə səyahət edən hər kəs nəzəri olaraq dağda gəminin taxta qalıqlarını görə bilər.

İncildə gəminin bütün cansız varlıqları və dünyanı batdığı 150 günlük seldən sonra Türkiyənin Ağrı dağına yerləşdiyi bildirilir. Ağrı zirvəsinin Nuhun gəmisinin forma və ölçülərinə uyğun gəldiyi deyilir.

Gəminin ölçüləri "300 qulac, 50 qulac, 30 qulac" kimi müəyyən edilib. Bu o deməkdir ki, gəminin uzunluğu təxminən 155 metr, eni 26 metr və hündürlüyü 16 metrdir. Gəminin Ağrı dağında sahilə çıxması iddiası elm aləmində hələ də müzakirə olunur.

Bəzi elm adamları bu formasiyanın təbiətdə meydana gəldiyini, bəziləri isə onun ali bir gücdən qaynaqlandığını iddia edir. İstanbul Texniki Universitetinin rəhbərlik etdiyi mütəxəssislər qrupu illərdir dağda qazıntılar aparır. Bu araşdırmalar nəticəsində elm adamları 2023-cü ildə 3 min il əvvəldən 5 il əvvələdək insanın varlığını göstərən gil, dəniz materialları və dəniz məhsulları tapdıqlarını açıqlayıblar.

Ancaq Sidney Universitetindən Dr. Endryu Snellinq iddia edir ki, Ağrı dağı gəminin yeri ola bilməzdi, çünki dağ sel suları çəkildikdən sonra yaranıb.

Tarixi hadisə sayılsa da, əksər elm adamları və arxeoloqlar "Nuhun gəmisi" hekayəsinin hərfi şərhinə inanmadıqlarını bildirirlər. Bu vəziyyət qədim mətnlərin və mifoloji elementlərin tarix boyu necə şərh edildiyi ilə bağlı müzakirələrə səbəb olur.

Jalə
Demokrat.az

SEÇİLMİŞ XƏBƏRLƏR

DİGƏR XƏBƏRLƏR

XƏBƏR LENTİ
Top