“İtirilmiş qızıl şəhər” 3000 ildən sonra üzə çıxdı

TURİZM 28 fevral 2025, 17:59
Arxeoloqlar Misirin 3000 ildir qum altında basdırılmış “İtirilmiş qızıl şəhər”inin yerini tam aşkar ediblər.

Demokrat.az xəbər verir ki, bir vaxtlar çiçəklənən qızıl mədən şəhəri olan Aten adlı bu yer, 2020-ci ildə Kral Tutankhamunun evi olan Luksor Krallar Vadisinin altında kəşf edilib və qazıntılar bu yaxınlarda tamamlanıb.

Ərazidən tapılan artefaktlar daha sonrakı tarixi dövrlərə, o cümlədən Roma dövrünə (e.ə. 30-cu ildən 639-cu ilə qədər) və İslam dövrünə (m. 642-ci ildən 1517-ci ilə kimi) aid edilib. Bu, Atenin əsrlər boyu aktiv qaldığını və bir çox Misir sülalələri üçün saraylarını və məzarlarını bəzəmək üçün qızıl istehsal etdiyini göstərir.

Tədqiqatçılar bildiriblər ki, tapılan çoxlu artefaktlar arasında heroqlif, demotik və yunan yazıları olan 628 keramika və daş parçasından ibarət kolleksiya da var. Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, bu yazılar Atonun çoxmədəniyyətli və çoxdilli şəhər olduğunu göstərir və onun sakinlərinin zəngin müxtəlifliyini əks etdirir.

Misirin Turizm və Qədim Əsərlər Nazirliyi layihənin tamamlandığını elan edərək, bunu “Misirin qədim dağ irsinin qorunub saxlanması, həm tədqiqatçılar, həm də ictimaiyyət üçün əlçatan olması istiqamətində mühüm addım” adlandırıb.

Xatırladaq ki, Aton eramızdan əvvəl 1391-ci ildən 1353-cü ilə qədər hökmranlıq edən Misirin ən güclü fironlarından biri olan III Amenhotepin hakimiyyəti dövrünə təsadüf edir. Misir günəş tanrısının şərəfinə adlandırılan şəhərin əsası eramızdan əvvəl 1386-1353-cü illər arasında qoyulub. Uzun illər bir neçə fironun yüksəlişini və süqutunu yaşayan Misirin əsas inzibati və sənaye mərkəzi kimi xidmət edib.

Lakin eramızdan əvvəl 1350-ci illərin əvvəllərində Kral Tutankhamonun atası Akhenatonun hakimiyyətinə başlayandan bir neçə il sonra şəhər tərk edildi və Misirin paytaxtı 250 mil uzaqlıqdakı Amarnaya köçüb.

Tədqiqatçılar deyirlər ki, qazıntılardan əldə edilən tapıntılar Misirin qədim mədən sənayesi və bölgədə məskunlaşan işçilərin gündəlik həyatı haqqında yeni fikirlər verir.

Qazıntılar bütöv qızıl emalı zavodları və qızıl çıxarmaq üçün xüsusi istehsal müəssisələri olan olduqca yaxşı qorunmuş mədən yaşayış məntəqəsini aşkar edib. Bu emalatxanaların qalıqları kvarsın əzilməsi, xüsusi hövzələrdə çöküntülərin süzülməsi və xalis qızıl hasil etmək üçün gil sobalarında filizin əridilməsini əhatə edən qabaqcıl, çoxmərhələli qızıl emalı prosesini göstərirdi.

Tərcümə edildikdən sonra arxeoloqlar tərəfindən tapılan yazılar İtirilmiş Qızıl Şəhərdə həyatın necə olduğuna, o cümlədən iqtisadiyyatı, hökuməti və mədəniyyəti haqqında məlumatlara yeni işıq sala bilər.

Arxeoloqlar həmçinin eramızdan əvvəl 305-3030-cu illərdə hökmranlıq edən Qədim Misirin ən uzun və sonuncu sülaləsi olan Ptolemeylər sülaləsinə aid tunc sikkələr aşkar ediblər.

Elm adamları, eyni zamanda, eyni dövrə aid beş təqdim masası – yemək və içkilərin tanrılara və ya ölülərin ruhlarına təqdim etmək üçün qoyula biləcəyi daş lövhələr tapdılar.

Qazıntılar zamanı həmçinin terakotadan insan və heyvan heykəlləri, tanrıların daş heykəlləri, ətir, dərman və buxur saxlamaq üçün istifadə edilən keramika qablar, həmçinin qiymətli daşlardan və dəniz qabıqlarından hazırlanmış zinət əşyaları aşkar edilib.

Tapıntılar Aten şəhərinin nəhayət beş il əvvəl tapılmasından bəri aparılan illər ərzində aparılan araşdırmaların nəticəsidir.

Arxeoloqlar Misirin paytaxtı Qahirədən təxminən 300 mil cənubda, Krallar Vadisi yaxınlığında, Luksorun qərb sahilində aparılan qazıntılar zamanı itirilmiş şəhəri aşkar ediblər. Onlar kral Tutanxamonun dəfn məbədini axtarırdılar və orada başqa iki Misir fironunun Horemheb və Ay məbədləri tapıldığı üçün ərazini qazmağa qərar verib.

İndi, uzun illər davam edən qazıntılardan sonra mütəxəssislər bu qədim, itirilmiş şəhər haqqında yeni təfərrüatları üzə çıxarıblar ki, bu da onlara onun zəngin tarixini birləşdirməyə kömək etməlidir.

SEÇİLMİŞ XƏBƏRLƏR

DİGƏR XƏBƏRLƏR

XƏBƏR LENTİ
28 fevral 2025, 22:26
Top