Günəş şüalarının göz xəstəliklərinə səbəb ola biləcəyinə diqqət çəkən və yay aylarında günəş eynəyinin gözlər üçün əhəmiyyətli bir qoruma vasitəsi olduğunu ifadə edən Türkiyə Oftalmologiya Dərnəyi (TOD) günəş eynəyi alarkən diqqət edilməli olan 7 xüsusiyyəti sadalayıb.
Demokrat.az həmin xüsusiyyətləri təqdim edir:
Hansı günəş işığı gözə zərərlidir?
İnsan gözü günəşdən gələn 400 ilə 760 nanometr arasında olan işıq zolağına təxminən həssasdır. Günəşdən gələn 400 nanometr (Ultrabənövşəyi (UV) adlanır) və ondan aşağı olan şüalar yüksək enerji ehtiva etdiyi üçün hüceyrə və hüceyrə DNT-sinə mənfi təsir göstərir. UV şüalarının dalğa uzunluğu azaldıqca onların zərərli təsirləri artır. Ən zərərli dalğa uzunluğu olan UV-C normal olaraq atmosferdəki ozon təbəqəsinə nüfuz etmir. Ancaq ozon təbəqəsi zədələnərsə, bu, ən zərərli radiasiya zolağının dünyamıza çatmasına səbəb olacaq. Bu zərərli şüalar daha erkən yaşlarda göz ətrafı və göz qapaqlarımızda dəri xərçəngi, buynuz qişanın şəffaflığının pozulması, katarakta və makula degenerasiyası kimi görmə qabiliyyətimizi təhdid edən xəstəliklərin yolunu aça bilər. Bütün bunlardan qorunmağın yollarından biri də günəş eynəklərindən istifadə etməkdir.
Enək alarkən nələrə diqqət etməliyik?
Günəş eynəyi alarkən kosmetik olaraq üzümüzə uyğun olması ilə yanaşı, göz sağlamlığımız üçün diqqət etməli olduğumuz xüsusiyyətlər var. Bu xüsusiyyətləri nəzərə alaraq həm qənaətcil, həm funksional, həm də zövqümüzə uyğun gün eynəyi ala bilərik.
1- Ultrabənövşəyi (UV) qoruyucu etiketə baxın. Günəş eynəyi alarkən diqqət etməli olduğunuz ən vacib şey, onların 100% UV şüalarını maneə törətdiyini göstərən etiketin olmasıdır. UV-dən qorunma diqqət etməli olduğumuz ilk qaydadır.
2- Böyük daha yaxşıdır. Almağı düşündüyümüz gün eynəkləri göz ətrafımızın daha çox sahəsini daha yaxşı qoruyacaq. Xüsusilə yan tərəfdən ultrabənövşəyi şüaların gözə daxil olmasını əngəlləyən/qarşısını alan böyük ölçülü eynək almağa üstünlük verin.
3- Tünd eynək daha yaxşı qorunma təmin etmir. Çox qaranlıq linzalar sərin görünsə də, daha çox UV şüalarının qarşısını almayacaq. Yalnız şüşənin rənginə deyil, nə qədər UV-ni blokladığına baxın.
4- Şüşə rəngi önəmli deyil. Bəzi eynək linzaları sarı, yaşıl və ya boz kimi müxtəlif rənglərdə olur. Fərqli rənglərdə gözəl göründükləri üçün zərərli şüaları daha yaxşı maneə törədə bilmirlər, əksinə şəkil və rəng kontrastını artıra bilirlər ki, bu da idman edənlər üçün faydalı ola bilər.
5- Qütblü eynək UV deyil, əksin qarşısını alır. Qütblü günəş eynəkləri dəniz və ya göl səthi kimi əks etdirən səthdən əksi azaldır. Şüşənin qütbləşmiş xüsusiyyəti daha çox qorunma təmin etmir, eynək alarkən onun ultrabənövşəyi şüalardan qorunması daha vacibdir.
6- Eynəklərin qiyməti onların alınmasında ən önəmli faktor deyil. Günəş eynəklərinin bahalı olması onların keyfiyyətli olması demək deyil. Eynəklərin qiymətindən çox, 100% UV bloklama xüsusiyyətini göstərən etiketin olması daha vacibdir. Qiyməti münasib olan eynəklərdə də bu xüsusiyyət var.
7- Keyfiyyət standartlarını yoxlayın. Aldığınız gün eynəklərinin TSE və CE işarəsi kimi keyfiyyət standartlarına malik olduğundan əmin olun.
Mehriban Mirzəzadə
Demokrat.az
Demokrat.az həmin xüsusiyyətləri təqdim edir:
Hansı günəş işığı gözə zərərlidir?
İnsan gözü günəşdən gələn 400 ilə 760 nanometr arasında olan işıq zolağına təxminən həssasdır. Günəşdən gələn 400 nanometr (Ultrabənövşəyi (UV) adlanır) və ondan aşağı olan şüalar yüksək enerji ehtiva etdiyi üçün hüceyrə və hüceyrə DNT-sinə mənfi təsir göstərir. UV şüalarının dalğa uzunluğu azaldıqca onların zərərli təsirləri artır. Ən zərərli dalğa uzunluğu olan UV-C normal olaraq atmosferdəki ozon təbəqəsinə nüfuz etmir. Ancaq ozon təbəqəsi zədələnərsə, bu, ən zərərli radiasiya zolağının dünyamıza çatmasına səbəb olacaq. Bu zərərli şüalar daha erkən yaşlarda göz ətrafı və göz qapaqlarımızda dəri xərçəngi, buynuz qişanın şəffaflığının pozulması, katarakta və makula degenerasiyası kimi görmə qabiliyyətimizi təhdid edən xəstəliklərin yolunu aça bilər. Bütün bunlardan qorunmağın yollarından biri də günəş eynəklərindən istifadə etməkdir.
Enək alarkən nələrə diqqət etməliyik?
Günəş eynəyi alarkən kosmetik olaraq üzümüzə uyğun olması ilə yanaşı, göz sağlamlığımız üçün diqqət etməli olduğumuz xüsusiyyətlər var. Bu xüsusiyyətləri nəzərə alaraq həm qənaətcil, həm funksional, həm də zövqümüzə uyğun gün eynəyi ala bilərik.
1- Ultrabənövşəyi (UV) qoruyucu etiketə baxın. Günəş eynəyi alarkən diqqət etməli olduğunuz ən vacib şey, onların 100% UV şüalarını maneə törətdiyini göstərən etiketin olmasıdır. UV-dən qorunma diqqət etməli olduğumuz ilk qaydadır.
2- Böyük daha yaxşıdır. Almağı düşündüyümüz gün eynəkləri göz ətrafımızın daha çox sahəsini daha yaxşı qoruyacaq. Xüsusilə yan tərəfdən ultrabənövşəyi şüaların gözə daxil olmasını əngəlləyən/qarşısını alan böyük ölçülü eynək almağa üstünlük verin.
3- Tünd eynək daha yaxşı qorunma təmin etmir. Çox qaranlıq linzalar sərin görünsə də, daha çox UV şüalarının qarşısını almayacaq. Yalnız şüşənin rənginə deyil, nə qədər UV-ni blokladığına baxın.
4- Şüşə rəngi önəmli deyil. Bəzi eynək linzaları sarı, yaşıl və ya boz kimi müxtəlif rənglərdə olur. Fərqli rənglərdə gözəl göründükləri üçün zərərli şüaları daha yaxşı maneə törədə bilmirlər, əksinə şəkil və rəng kontrastını artıra bilirlər ki, bu da idman edənlər üçün faydalı ola bilər.
5- Qütblü eynək UV deyil, əksin qarşısını alır. Qütblü günəş eynəkləri dəniz və ya göl səthi kimi əks etdirən səthdən əksi azaldır. Şüşənin qütbləşmiş xüsusiyyəti daha çox qorunma təmin etmir, eynək alarkən onun ultrabənövşəyi şüalardan qorunması daha vacibdir.
6- Eynəklərin qiyməti onların alınmasında ən önəmli faktor deyil. Günəş eynəklərinin bahalı olması onların keyfiyyətli olması demək deyil. Eynəklərin qiymətindən çox, 100% UV bloklama xüsusiyyətini göstərən etiketin olması daha vacibdir. Qiyməti münasib olan eynəklərdə də bu xüsusiyyət var.
7- Keyfiyyət standartlarını yoxlayın. Aldığınız gün eynəklərinin TSE və CE işarəsi kimi keyfiyyət standartlarına malik olduğundan əmin olun.
Mehriban Mirzəzadə
Demokrat.az
