“Hesab edirəm ki, büdcə layihəsi hazırlanarkən şəffaflıq və ədalət prinsipi tam təmin edilməyib. Azərbaycan Prezidenti dəfələrlə vurğulayıb ki, büdcə vəsaitləri qənaətlə və səmərəli istifadə olunmalı, investisiya layihələri şişirdirməməlidir. Təəssüf ki, biz millət vəkilləri bu məsələdə prezidentə kömək etmək imkanı xaricindəyik”.
Bu sözləri Bütöv Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının (BAXCP) sədri, millət vəkili Qüdrət Həsənquliyev Milli Məclisin bugünkü plenar iclasında çıxışında deyib.
Millət vəkili “çünki büdcə sistemi haqqında qanuna zidd olaraq dövlət investisiya proqramının layihəsi büdcə zərfinə daxil edilməyib”,– deyə əlavə edib:
“Ona görə də, bizim neçə obyekt tikiləcəyi, hansı obyektin tikintisinə nə qədər vəsait ayrılacağı barədə ən kiçik məlumatımız belə yoxdur. Hesablama Palatası 34 dövlət proqramı, 4 tədbirlər proqramı, 7 tədbirlər planı ilə əlaqədar olaraq, 15 icraçı quruma məktub göndərib və icraçı qurumlar tərəfindən verilən təkliflər əksər hallarda ümumi şəkildə əsaslandırılıb, konkret hədəflər göstərilməyib. Hesablama Palatasının rəyində belə qeyd olunur. Bununla Hesablama Palatası, əslində, Prezidentin dediklərini təsdiq edib. Söhbət büdcə xərclərinin 37,9 faizini təşkil edən 10 milyard 209, 9 milyon manatın xərclənməsindən gedir.
Bununla yanaşı, gələn il 951 milyon manat xarici kredit hesabına dövlət əsaslı vəsait qoyuluşu nəzərdə tutulur. Xarici borc üzrə büdcədən 1 milyard 828 milyon vəsaitin geri qaytarılması göstərilib.
Biz bilirik ki, götürülən kreditlər də əsasən tikintiyə sərf olunur. Ona görə də, dövlət zəmanəti ilə götürülən kredit müqavilələri Milli Məclisdə təsdiq olunmalıdır. Çünki o pulları biz büdcədən qaytarırıq. Əlbəttə, o pulların səmərəli istifadə olunduğu sahələr var.
Məsələn, mən bir neçə gün bundan əvvəl APA İnformasiya Agentliyinin yaydığı bir məlumatla tanış oldum. Dünya İqtisadi Forumunun 2019-cu il üçün dərc etdiyi qlobal rəqabətlilik hesabatında Azərbaycan Dəmir Yollarının səmərəlilik indeksi 70,8 faiz olub. Bu sahədə islahatlar real olaraq həyata keçirilir və hər bir vətəndaşı məmnun edir. Amma “Azərenerji”yə dəfələrlə artıq vəsait yönəldilib. Buna baxmayaraq, keçən ilin yayında Mingəçevirdə baş verən qəza nəticəsində ölkənin yarısı qaranlığa qərq oldu, biz xarici dövlətlərdən elektirik enerjisi almaq məcburiyyətində qaldıq. Ümid edirəm ki, yeni rəhbərlik orada da köklü dəyişikliklərə nail olacaq”.
Deputat bildirib ki, “Doing Business” hesabatında Azərbaycan 190 ölkə arasında 34-cü yeri tutur. Amma bu ilin 9 ayında əsas kapitala investisiyaların həcmində 49.4% paya malik olan sənaye investisiyaları 10%, xarici investisiyaların həcmi 27,6% azalıb: “Bu da onu gösətirir ki, biz iqtisadi sferanı tənzimləyən, biznes mühitini yaxşılaşdıran qanunlar qəbul etməklə yanaşı, qanunların aliliyini təmin etmək məqsədilə məhkəmə-hüquq islahatlarını da dərinləşdirməliyik. Təqdim olunan sənədlərdən görünür ki, neft hasilatı 2,% faiz azalıb, qaz hasilatının 29,3% artması isə ümumi neft-qaz sektorunda yalnız 1 faizlik artımı təmin edib. Neft sektoru büdcə gəlirlərinin 56,1 %-ni təşkil edir. Əgər neftin qiyməti və hasilatı azalacaqsa, biz gələcəkdə maliyyə problemləri ilə üz-üzə qalacağıq”.
Deputat hesab edir ki, bundan yayınmaq üçün qeyri-neft sektorunun və özəl sektorun inkişafına xüsusi diqqət yetirməliyik: “Dövlət biznes fəaliyyəti ilə məşğul olmamalıdır. İqtisadiyyatda proteksianizmə son qoyulmalıdır. Biz böyük özəlləşməyə getməliyik. Gələn il özəlləşmədən büdcəyə 62 milyon vəsaitin daxil oması proqnozlaşdırılır ki, bu da çox kiçik rəqəmdir.
Məsələn, bu günlərdə informasiya və kommunikasiya texnologiyalarının tətbiqi üzrə fəaliyyət göstərən özəl sektorun nümayəndələri mənə müraciət edərək dedilər ki, Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi dövlətə məxsus kabel kanalizasiya qurğularından istifadəyə Bakı Telefon Rabitəsi MMC və Aztelekom MMC vasitəsilə qadağa qoyub. Özləri isə artıq müasir dünyada istifadə olunmayan və mənən köhnəlmiş qurğulardan istifadə etməklə keyfiyyətli xidmət göstərə bilmirlər. Söhbət 21 özəl şirkətə yaradılan problemlərdən gedir. Hesab edirəm ki, müvafiq strukturlar bu məsələni aydınlaşdırıb tədbir görəcəklər.
Sonda mən nəyi xüsusilə qeyd etmək istəyirəm: Çıxış üçün ayrılan vaxt başa çatdığına görə, bir çox məsələlər barədə təəssüf ki, danışmaq imkanım yoxdur. Amma islahatlarla bağlı xərclərə 878 milyon manat vəsait ayrılıb. Beynəlxalq və ölkə səviyyəli tədbirlərin keçirilməsinə 226 milyon manat ayrılıb. Prezidentin Ehtiyat Fonduna 300 milyon manat ayrılıb. Əslində, bu vəsaitlərə biz nəzarət edə bilmirik. Sonda mən deputat həmkarımın siyasi partiyalara, QHT-lərə və KİV-lərə ayrılan vəsaitin artırılması ilə bağlı fikirlərini dəstəklədiyimi bildirirəm”. (Strateq.az)
